Luiting, winnaar van de ABN AMRO Circular Economy Award met het Eindhovense Plug-In-City, Entrepreneurial Fellow bij Het Groene Brein en iniatiefnemer van Next Circle, ondernam al circulair voordat het een woord was. In een middag reikte de ondernemer in het inspirerende Circl Paviljoen van ABN AMRO concrete handvatten aan om morgen al met de circulaire economie aan de gang te gaan.

De training begon in de praktijk met een rondleiding en inleiding van Erik Zwaart, Sector Banker ABN AMRO en tevens gecertificeerd rondleider. Zwaart leidde de deelnemers door het Circl Paviljoen. Het gebouw is het voorbeeldproject van circulair ontwikkelen op de Zuidas. Over elk detail is nagedacht bij de ontwikkeling van dit pand om zo tot nieuwe ontdekkingen te komen. Er is een lift die wordt betaald per gebruik en grondstoffen - van het hout van de constructie tot het aluminium van de gevelpanelen - kunnen in de toekomst worden hergebruikt. Het complete verhaal van Circl kunt u hier teruglezen. Bekijk ook de presentatie van Eric Zwaart en het rapport waarin ABN AMRO dieper ingaat op de miljard euro die ze willen investeren in de circulaire economie.

Circl is een plek om te leren, te inspireren, maar vooral om te verbinden. Het zijn ook exact de doelen die Luiting heeft tijdens de training. Aan de hand van 9 statements behandelen we hieronder in grote lijnen de inhoud van de training.

Afvalverwerker heeft het helemaal gehad met bioplastics

Luiting opende met het nieuws van de dag. De Vereniging Afvalbedrijven wil namelijk af van de bioplastics. De composteerbare plastics zorgen namelijk voor verwarring. Want ook plastics gemaakt uit plantaardige grondstoffen als suikers of zetmeel gaan door het leven als bioplastics, maar dan omdat ze een CO2-besparend alternatief zijn voor de fossiele grondstoffen waar plastic traditioneel van wordt gemaakt. Deze 'biobased' plastics mogen beslist niet in de gft-bak. ‘Het probleem is natuurlijk niet de bioplastics, maar de manier waarop de samenleving er nu nog mee omgaat en het feit dat er nog weinig bioplastics in bedrijf zijn om het aantrekkelijk te maken voor de afvalverwerkers.’

Mijn kabelgoten waren goedkoop

‘Het moet namelijk vooral financieel aantrekkelijk zijn.’ Nog voordat de circulaire economie een term was, verkocht Luiting al composteerbare kabelgoten van aardappelzetmeel. ´De meeste klanten kochten de kabelgoot ‘rationeel’ omdat het een leuk design was en voordeliger dan verticale aluminium kabelgoten. Pas daarna kwam het verkoopargument dat het ook duurzaam was, het emotionele aspect.’ Het wordt echt een succes als het ook goedkoper is.

Als je het verleden kent, begrijp je het heden beter

‘In het paviljoen van ABN AMRO staan kasten vol met weckpotten. Mijn oma had dat ook. Tegenwoordig kent de jeugd weckpotten bijna niet meer. Veel van de kennis om verspilling van grondstoffen tegen te gaan, zit bij de oudere generatie. Ik groeide op in een tijd dat de schillenboer met paard en wagen in onze wijk kwam om aardappelschillen en groenteresten op te halen. Net als het oud papier, dat konden we inleveren en kregen er geld voor.  Iedereen was zuinig op ‘dat wat ie had’ en bijna alle producten waren goed herstelbaar. De antwoorden op veel vraagstukken die nu spelen, kunnen we vinden in het verleden', aldus Luiting.

Ik geloof niet in een 100 procent afvalloze maatschappij

De circulaire economie gaat er niet vanuit dat we geen grondstoffen meer gebruiken, maar juist dat we die grondstoffen in een oneindige loop wel kunnen gebruiken. Slechts ongeveer 10 procent van de grondstoffen die wereldwijd worden gebruikt, vindt momenteel zijn weg terug in ons leven en daarmee naar onze economie; ruim 90 procent verdwijnt dus. Luiting: ‘Het is de vraag of de techniek ooit zo ver kan zijn, dat we afvalloos kunnen worden. Wetenschappers en ontwerpers gaan ons daar de komende jaren antwoord op geven, maar er moet nog veel ontdekt en aangepast worden, willen we echt circulair worden. Vaak gaat het over uitgesteld lineair als we praten over circulaire economie. In Circl zijn kozijnen uit het Philips-gebouw gebruikt, maar we weten nog niet goed waar we het de volgende keer voor gaan gebruiken.’

Maak het vooral leuk

Er zijn in Nederland meer dan 1700 kringloopwinkels en het succes is overweldigend met een omzet van 240 miljoen euro. ´En toch, bij de meeste winkels, sta je binnen vijf minuten weer buiten. Kringloopwinkels verkopen vaak oude meuk. Je ziet dat er nu wel initiatieven komen als de Recycle Boulevard in Leeuwarden die er meer een ervaring van willen maken. Daar ligt denk ik de grote kans voor de circulaire economie. Komende maand zit ik met Renewi en dan pitch ik een plan voor de milieustraat van de toekomst waar je niet alleen afval scheidt, maar er ook een experience van maakt. Als mensen een entreeticket willen betalen voor een bezoek aan de milieustraat is mijn opzet geslaagd.´

Een touwtje uit de brievenbus

´In een wereld die razendsnel verandert, is vertrouwen een onmisbare schakel. Als er wantrouwen in de samenleving heerst, dan bereik je niks’, aldus Jan Terlouw. Luiting: 'Wanneer ik bij opdrachtgevers een training geef, dan neem ik altijd een paar edities mee van het boekje van Terlouw. Zonder vertrouwen gaat de circulaire economie namelijk niet slagen. In kleine cultuurtjes zie je al dat mensen elkaar beginnen te vertrouwen, maar dat moet op grote schaal gaan plaatsvinden.´

Denk aan de kinderen

De huidige generatie is opgegroeid in welvaart en in de wegwerpeconomie. Juist de volgende generatie groeit op met het besef dat grondstoffen eindig zijn. Het onderwijs zou daar goed op in moeten spelen. ´Nu worden kinderen ook al veel betrokken´, stelt een deelnemer ´, maar het is vaak symboolpolitiek.´

We zijn begonnen

‘Dit is de belangrijke uitspraak over de circulaire economie. We zijn begonnen! Als organisatie doe je het eigenlijk nooit goed, omdat je voor elke oplossing die je bedenkt en implementeert, je ook nog tien dingen niet doet.’ Kiezen is het moeilijkst erkennen de deelnemers. ‘Toch is het zo ontzettend belangrijk om uit te dragen dat je bezig bent, maar durf ook je uitdagingen te delen. Er zit zoveel kennis in de markt bij wetenschappers en ontwerpers en die kun je activeren door je uitdagingen te delen.’

Sluit je aan bij de lobby en laat je helpen

Als gemeente of bedrijf hoef je het niet zelf te doen en niet zelf het wiel uit te vinden. Wanneer je tegen belemmeringen aanloopt op het gebied van wet- en regelgeving, geef het dan aan bij MVO Nederland/De Groene Zaak. Dit is de landelijke partner die de lobby organiseert op het gebied van circulaire economie richting de rijksoverheid. Vanuit die organisatie zijn er ook deelplatforms zoals Future Proof Community om (regionale) matches te maken. Vertel dat je bent begonnen en deel je uitdagingen! Nog gerichter kun je met een vraagstuk aankloppen bij Het Groene Brein. 130 wetenschappers zijn hierbij aangesloten en die adviseren op persoonlijke titel en stellen tevens hun netwerk ter beschikking om oplossingen te bedenken.