Toulouse boekte afgelopen jaar de hoogste economische groeicijfers, de hoogste bevolkingsgroei en werd verkozen tot tweede beste plek om te werken, na Bordeaux. Maar waar Bordeaux naast fijne verblijfsplaats eigenlijk niet veel meer is dan een regionaal bestuurscentrum, is Toulouse een speler op het economische wereldtoneel.

Van 11 t/m 13 april zette de SKBN zeil naar de ‘roze’ stad aan de Garonne. De vierde stad van Frankrijk – met voorsteden ruim 1,3 miljoen inwoners – is bekend van de Airbus. Maar Toulouse is meer dan een luchtvaart- en ruimtevaartstad. Toulouse is met Grenoble de zetel van de Franse chipindustrie en is groot in biotechnologie, hightech-maakindustrie en diensten en huisvest naast 40.000 studenten een grote startupcommunity

Hieronder leest u de zeven belangrijke lessen van de SKBN Studiereis naar Toulouse.

1. Toulouse trekt mensen vanuit de hele wereld

Invest in Toulouse kan de stad als geen ander verkopen. De ‘roze stad’ is de wieg van de Concorde, de Airbus A380 (geassembleerd in voorstad Blagnac) en de Ariane-raket. Als host van de Aerospace Additive Manufacturing Summit is Toulouse hét mondiale brandpunt van de luchtvaartindustrie. Toulouse is de operationele thuisbasis van de Franse NASA en daarmee het grootste ruimtevaartcentrum van Europa. Hoe een samenloop van omstandigheden de economie op de kaart zette en op allerlei manieren nog altijd een dragende kracht is.

Zo verkoos Hyperloop Transportation Technologies de stad voor de bouw van een groot testcircuit en researchcentrum, wordt er geëxperimenteerd met een vliegende taxi en leidt de universiteit tal van ingenieurs op. Maar de metropoolregio is ook realistisch. Het werkloosheidscijfer ligt met 9 procent hoog (veel werkloze partners en werkzoekers) en de investeringen die worden gedaan door de overheid in het startup-klimaat zijn met nog geen 4 miljoen euro per jaar beperkt. Ook de mankracht van Invest in Toulouse is twijfelachtig (4 personen). Maar ondanks dat groeit de stad als kool. 70.000 nieuwe banen in tien jaar.

2. Gebiedsmarketing met Le Petit Prince en mechanische robots

Een groot modern gebouw in een omgeving met voornamelijk grote lege vlakten. De bomen nog niet geplant en het gras nog niet belopen, toch inspireert het verhaal van stedebouwkundige Daniel Poulou. Het pand B612, vernoemd naar de Franse bestseller Le Petit Prince van De Saint-Exupéry, is met 300 miljoen euro ontwikkeld door Toulouse Métropole en de Franse rijksoverheid.

Het is een overheidslandmark die het kloppend hart moet worden van Toulouse Aerospace, op de plek waar schrijver Antoine de Saint-Exupéry in zijn vliegtuig stapte om de wereld te bereizen. De landingsbaan blijft behouden, als symbool van de Franse droom en innovatie. Aan storytelling geen gebrek bij deze campusontwikkeling met ruimte voor recreatie, innovatie, onderwijs en natuur.

Wanneer Poulou begint over de ambitie om een jaar lang dagelijks gigantische mechanische robots over de oude landingsbaan te laten lopen, volgt een mix van bewondering en verwarring. Wat hebben enorme robots te maken met Toulouse Aerospace? Weinig erkent Poulou, maar hij verwacht er wel 300.000 mensen per jaar mee naar het gebied te trekken. ‘Wij doen aan innovatie en we willen mensen raken, dat kan met gigantische robots.’ Nog zonder de robots verkocht Poulou al meer 130.000 vierkante meter en opent er binnen een paar jaar een fonkelnieuw metrostation. We staan hier aan de vooravond van tech-city.

3. Le French Tech als internationaal brand

De Fransman was tot voor kort iemand van de baan voor het leven, op zoek naar vastigheid bij een overheidsinstantie. Het Franse Rijksprogramma Le French Tech schudt die verhoudingen op en spreekt een nieuwe generatie Fransen aan die willen ondernemen, en dan vooral in de tech-industrie. En met succes. Frankrijk is na de VS het land met de meeste techstartups en het keurmerk Le French Tech is inmiddels een internationaal fenomeen.

Iedereen met internationale ambities kan erbij en mag zich aansluiten bij de beweging. Virgile Brohart, Développeur French Tech Toulouse, is de vertegenwoordiger van het rijksprogramma Le French Tech in Toulouse. Hij is de verbinder die startups in Toulouse koppelt aan investeerders, geïnteresseerden en andere startups. Maar wat levert het nou daadwerkelijk op, wil het Nederlandse bezoek weten. Een vraag die eigenlijk niet beantwoord kan worden. De enige kosten zijn het salaris van Brohart en in ruil daarvoor heeft de overheid voelsprieten in de regio en een absolute verbinder met talloze contacten in economisch Toulouse. Is dat een jaarsalaris waard?

Wat misschien het meeste indruk maakt aan de presentatie van Brohart is Le French Tech Ticket. Een pakket aan maatregelen om buitenlanders een unieke kans te bieden om te ondernemen in Frankrijk. Na selectie via een een internationale competitie krijgen ondernemers een speciaal visum, 45.000 euro startgeld en hulp bij het zoeken van een huis voor de familie. Een actieve werkwijze om talent, ideeën en ondernemerskracht naar het land te halen. Dat leren we de volgende dag ook bij Airbus Bizlab (punt 7), die dankbaar gebruik maken van het Ticket om buitenlands talent naar Frankrijk te halen.

4. Waarom doet de Rabobank dit eigenlijk niet in Nederland?

Dat is er nog Le Village by CA, een startup-accelerator in een gerenoveerd oud gebouw op een prachtige boulevard-locatie. Waarom gebeurt dit in Nederland niet? Het is de reactie die je het liefst hoort op een studiereis. Crédit Agricole, een deels coöperatieve bank die van origine uit de agrarische sector stam, opende in een paar jaar tijd meer dan 30 startuphubs over het hele land. Niet om winst te maken, maar om de economie aan te jagen, het merk neer te zetten en een jonge groep mensen aan te spreken die zich langzaam afkeren van de autoritaire banken.

Crédit Agricole maakt in veel gevallen zelfs verlies op de hubs, maar niet door gebrek aan belangstelling. De plekken zijn zo populair dat er jaarlijks Dragons’ Dens worden gehouden om een nieuwe selectie uit de talloze aanmeldingen. De geselecteerden krijgen voor 150 euro per persoon per maand een unieke plek in een superhip pand in Toulouse dat natuurlijk van een tafelvoetbaltafel is voorzien.

Startups Ogoxe (voorspel- en alarmsysteem rondom overstromingen) en Intent Technologies (vastgoedmanagementtool) maakten indruk met hun pitches. De vraag die bleef hangen aan het einde: waarom doet de Rabobank dit eigenlijk niet in Nederland?

5. Soms wil je gewoon onderdeel zijn van een familie

In een winkelstraat in het oude centrum van Toulouse staat het pand van At Home. Wat lijkt op de ingang van een interieurwinkel is van binnen gevuld met zelf gefabriceerde bureaus, jonge ondernemers en een canvas van de grote leider Elon Musk. Onderdeel van de familie worden is het centrale thema bij het At Home van Arnaud Thersiquel. De startup-community wil voorzien in alle levensfasen van een bedrijf: begin, groei en de uiteindelijk opschaling. Inkomsten komen uit de huur van de startups en de trainingen die de initiatiefnemers geven aan grote logge bedrijven die een vleugje ondernemersinspiratie willen opdoen.

Dat blijkt ook wel als we een rondleiding krijgen door het pand met ‘groeiers’. In kleine kantoren werken programmeurs aan applicaties die de wereld veranderen. Zo spreken we een van origine Nederlandse ondernemer, die met zijn bedrijf binnen een jaar groeide naar 20 werknemers door de ontwikkeling van een applicatie die ongelukken signaleert bij motorrijders. Verzekeringsmaatschappijen sluiten en masse premium-accounts af bij de startup, waar inmiddels 200.000 motorrijders bij zijn aangesloten.

At Home richt zich niet op een sector of niche, maar boekt wel succes. Het wemelt van de startups in deze studentenstad en de familiefocus maakt At Home tot een succes in Toulouse en Parijs. De wereld lonkt.

6. Smart grid experience

In een buitenwijk van Toulouse ontwikkelt ENGIE een smart grid experience vol met innovaties op het gebied van energie. Van de welbekende zonnepanelen en winmolens tot flywheels en BattGrid. Vooral die laatste twee spreken tot de verbeelding. Flywheels, grote ronddraaiende schijven die zo’n 10 kWh per dag per schijf opleveren. Een mooie innovatie die amper slijt, maar nog wel veel te duur is in vergelijking met huidige technieken.

De BattGrid biedt meer potentie, een installatie met de grootte van een zeecontainer om tijdelijk energie op te slaan, om te vormen naar de juiste frequentie en te leveren aan het net als dat weer nodig is. Een oplossing die goedkoper, flexibeler, sneller en groener is dan de huidige statische energiecentrales.

Meer info over de Smart Grid Experience hier.

7. De aantrekkingskracht van Airbus

Een bezoek aan Toulouse is niet compleet zonder een bezoek aan de werkgever die (in)direct verantwoordelijk is voor 85.000 banen: Airbus. In het Airbuz Bizlab, wederom een modern kantoor met goede koffie, komen nieuwe businessmodellen tot stand met mogelijk toekomstige gebruikswaarde voor Airbus. Maar in eerste instantie werkt het Bizlab als katalysator voor nieuwe innovaties. Vanuit een vraag van de klanten worden mensen van over de hele wereld uitgenodigd om zich in te schrijven op een call. Per call levert dat zo’n 50 inschrijvingen op.

En dat Toulouse – en Airbus – de internationale aandacht trekken, mag geen wonder heten. Er zijn zo veel aanmeldingen dat alleen de top wordt geselecteerd en 54 procent van de ‘startups’ slaagt en wordt geadapteerd door Airbus. 40 startups in 2,5 jaar. De gelukkigen die worden geselecteerd krijgen toegang tot faciliteiten van Airbus, experts uit de organisaties, een dedicated coach en 50.000 euro startgeld.

Immoblade en Iridium Dynamics pitchten respectievelijk hun zonwering en nieuwe vliegtuiginnovatie aan de deelnemers van de reis. Twee innovaties die zo logisch lijken, dat internationaal succes onvermijdelijk lijkt. Het succes van deze hub is naast Airbus ook te danken aan Le French Tech Ticket wat bijvoorbeeld de Australiërs van Iridium Dynamics overtuigde om naar Frankrijk te trekken voor de laatste fase van hun innovatietraject.

Zeven lessen

Zeven verschillende bezoeken en zeven interessante inzichten. Toulouse bewijst dat techniek niet vies is en dat de stad niet leeft op bubbels, in deze Zuid-Franse stad wordt echt wat gemaakt. En dat weten ze op bijzonder goede wijze te koppelen aan een uitstekende kwaliteit van leven, een van de belangrijke bouwstenen voor het vestigingsklimaat. Frankrijk mag dan een conservatief land zijn, Toulouse laat de republiek van een andere kant zien: innovatief, uitnodigend, en bovendien hebben vrouwen het hier voor het zeggen. De overwegend vrouwelijke sprekers overtuigden.

En tot slot nog een compliment aan ons eigen land. Eindhoven werd vaak als voorbeeld aangehaald in Toulouse. Beide steden laten zien dat een goede samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en de academische wereld haar vruchten afwerpt. Daarbij bedienen de Fransen zich van een nodige dosis maakbaarheidsgeloof. En de jonge startups omarmen die maakbaarheidsgedachte weer, als protegés van Antoine de Saint-Exupéry (Le Petit Prince). Pionieren zit de Toulousianen in het bloed.